Το παιδί μου έχει άγχος αποχωρισμού. Τι μπορώ να κάνω για να το βοηθήσω;
Το άγχος αποχωρισμού είναι αυτό που προκαλείτε όταν ένα παιδί πρέπει να αποχωριστεί τους γονείς ή κηδεμόνες του και αυτό δημιουργεί μία αναστάτωση. Είναι αυτό που συνήθως παρατηρούμε όταν έρχεται η ώρα να αφήσουν οι γονείς τα παιδιά τους στο σχολείο και ακολουθεί μια διαμαρτυρία. Ναι, ξέρετε για ποιο πράγμα μιλάω! Για εκείνες τις τσιρίδες και τα κλάματα όταν έρχεται η ώρα να αφήσετε κάπου το παιδί σας και θέλετε να ανοίξει η γη να σας καταπιεί. Σας κάνει να αναρωτιέστε τι κάνετε λάθος. Λοιπόν, έχω να σας πω ότι δεν κάνετε κάτι λάθος. Το άγχος αποχωρισμού μπορεί να επηρεάσει ένα παιδί σε όλες τις ηλικίες. Ας μιλήσουμε λοιπόν για μερικές τεχνικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να χειριστείτε τετοιες καταστάσεις.
Το πρώτο βήμα στο να το καταπολεμήσετε είναι να αναγνωρίσετε ότι το παιδί σας έχει άγχος αποχωρισμού. Προσπαθήστε να καθορίσετε ποιές είναι οι καταστάσεις που δημιουργούν το περισσότερο άγχος στο παιδί σας. Μόλις τις εντοπίσετε μπορείτε να ξεκινήσετε να κάνετε μικρές αλλαγές οι οποίες θα καθησυχάσουν τις φοβίες του παιδιού σας.
Άγχος αποχωρισμού κατα την βρεφική ηλικία.
Το άγχος αποχωρισμού συνήθως ξεκινάει μόλις το βρέφος αναπτύξει την ικανότητα της μονιμότητας του αντικειμένου (καταλαβαίνει ότι ένα αντικείμενο ή ένας άνθρωπος συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και όταν δεν το/ν βλέπουμε ή ακούμε) και αντιλαμβάνεται ότι οι γονείς του μπορούν να το αφήσουν. Ένας τρόπος να μειώσουμε το άγχος που προκαλεί αυτό στο βρέφος είναι να το φέρνουμε συχνά σε επαφή και με αλλα μέλη της οικογένειας ή του στενού μας κύκλου από νωρίς. Αυτό θα το κάνει πιο εύκολο στο παιδί αργότερα να το αφήνετε με άλλους ενήλικες (όπως τους δασκάλους στο σχολείο). Ενώ μπορεί να μπαίνετε στον πειρασμό να φύγετε κρυφά από το σπίτι για να αποφύγετε τους δύσκολους αποχαιρετισμούς με το παιδί σας αυτό μπορεί να του προκαλέσει έλλειψη εμπιστοσύνης και σύγχυση. Αντί να προσπαθήσετε να ξεγλιστρήσετε σαν τον κλέφτη, προσπαθήστε να συνεργαστείτε με τον άλλο γονέα (ή υπεύθυνο ενήλικα) έχοντας ένα σχέδιο για να του αποσπάσετε την προσοχή μετά τον αποχωρισμό. Μπορείτε για παράδειγμα να κάνετε μια δραστηριότητα που απολαμβάνει. Αυτό θα βοηθήσει να απαλύνει το άγχος και θα θέσει τα θεμέλια ώστε να εξαλειφθεί αυτό το αγχος μεγαλώνοντας.
Άγχος αποχωρισμού κατα την νηπιακή ηλικία.
Πολλά παιδιά παρουσιάζουν κορύφωση του άγχους αποχωρισμού κατα την νηπιακή ηλικία. Σε αυτό το στάδιο το παιδί πλεον καταλαβαίνει ότι ο γονέας θα γυρίσει και μπορεί να ξεκινήσει να προκαλεί ταραχή και να ξεσπάει έτσι ώστε να αποφύγει τον αποχωρισμό. Σε αυτό το σημείο η συνέπεια, η σταθερότητα και η δημιουργία μιας προσωπικής τελετουργίας μπορούν να υπάρξουν οι μεγαλύτεροι σας σύμμαχοι. Μια μικρή τελετουργία όπως ένα προσωπικό αντίο (μυστική χειραψία) μπορεί να αποτελέσει έναν ευχάριστο αποχαιρετισμό και μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση ασφάλειας. Προσοχή όμως! Προσπαθήστε να αποφύγετε τους αποχαιρετισμούς που διαρκούν πολύ ώρα γιατί μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την επέκταση και μεγέθυνση του άγχους!
Όπως και στην βρεφική ηλικία μπορεί να είναι βοηθητικό και το να του αποσπάσετε την προσοχή θέτοντας μια μικρή ασχολία όπως το να κλείσει το παράθυρο ή την πόρτα του αυτοκινήτου. Είναι επίσης σημαντικό να είστε συνεπείς στην ώρα σας όταν έχετε δώσει στο παιδί συγκεκριμένη ώρα που θα το πάρετε από όπου βρίσκεται. Αυτο θα βοηθήσει στο να αναπτυχθεί εμπιστοσύνη ανάμεσα σε εσάς και στο παιδί σας και θα του δώσει πιο πολύ αυτοπεποίθηση για την επιστροφή σας. Επειδή σε αυτην την ηλικία δεν μπορούν να καταλάβουν αν τους πείτε την ώρα που θα επιστρέψετε προσπαθήστε να το εξηγήσετε με βάση το πρόγραμμα της ημέρας τους. Για παράδειγμα “Θα φάς μεσημεριανό και μετα θα έρθω να σε πάρω”.
Άγχος αποχωρισμού κατα την σχολική ηλικία.
Η αρχή του σχολείου μπορεί να φέρει στην επιφάνεια το άγχος αποχωρισμού και σε ποιό μεγάλα παιδιά. Σε αυτήν την περίπτωση η προετοιμασία μπορεί να είναι το κλειδί στην καταπολέμηση του. Αν γίνεται να πάτε να δείτε την σχολική αίθουσα και να γνωρίσετε την δασκάλα/τον δάσκαλο πρίν την πρώτη μέρα σχολείου αυτό θα κάνει το περιβάλλον πιο γνώριμο και θα είναι πιό εύκολη η πρώτη μέρα αποχωρισμού.
Ένας άλλος τρόπος προετοιμασίας είναι το να αφήνεται το παιδί σας με άλλα μέλη της οικογένειας ή κάποιο άτομο εμπιστοσύνης αρχικά για μικρές και έπειτα για πιο μεγάλες χρονικές περιόδους τις εβδομάδες πρίν την αρχή του σχολείου. Με αυτον τον τρόπο το παιδί σας θα συνηθίσει τον αποχωρισμό από εσάς για μεγάλες χρονικές περιόδους. Επίσης, η δημιουργία μιας ρουτίνας κατα την προετοιμασία για το σχολείο βοηθάει να δημιουργηθεί μια αίσθηση ασφάλειας και μειώνει το άγχος.
Άλλη μία μέθοδος, που είναι από τις αγαπημένες μου, είναι η δημιουργία ενός μεταβατικού αντικειμένου. Δηλαδη το να δημιουργήσετε μαζί ένα μικρό αντικείμενο (π.χ. μία βαμμένη πετρούλα, ένα μπρελόκ κ.α.) που θα μπορεί να έχει μαζί του στο σχολείο το οποίο θα συμβολίζει την σχέση σας. Έτσι όποτε το κοιτάει θα θυμάται ότι τον/την σκέφτεστε και ότι σύντομα θα είστε και πάλι μαζί.
Άγχος αποχωρισμού στην εφηβική ηλικία.
Όπως είπαμε δεν έχει σημασία η ηλικία, το άγχος αποχωρισμού μπορεί να επηρεάσει τους πάντες. Στην εφηβική ηλικία όμως χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση. Το πιο σημαντικό στην μείωση του άγχους κατα την εφηβική ηλικία είναι το να είστε ανοιχτοί στις συζητήσεις πάνω στο θέμα. Αυτό όμως πρέπει να γίνεται με προσοχή έτσι ώστε να μην υποτιμήσετε τα αισθήματα τους, λέγοντας τους ότι υπερβάλλουν. Αντί για αυτό βρείτε την ευκαιρία να συζητήσετε μαζί τους τρόπους που μπορείτε να μειώσετε αυτο το άγχος μαζί. Οι ιδέες τους μπορουν να σας εκπλήξουν!
Εάν παρόλες τις προσπάθειες σας οι δυσκολίες και το άγχος δεν μειώνονται καλό θα ήταν να ζητήσετε την βοήθεια ενός ειδικού.